Bilecik’in Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 92. Yıldönümü programı Bilecik Şeyh Edebali Kültür ve Kongre Merkezinde yapılan etkinlikler ile kutlandı.
Bilecik Belediye Merter Takımı eşliğinde gelen misafirleri kapıda karşılayan Başkan Yağcı, protokol üyeleri ile kısa bir süre Mehter Takımını seyrettikten sonra programın yapılacağı salona geçtiler. Burada program saygı duruşu, İstiklal Marşının okunmasının ardında, günün anlam ve öneminin belirten konuşma yapan Bilecik Belediye Başkanı Selim Yağcı, Bilecik’te bundan 92 yıl önce şaha kalkan bir milletin bağımsızlığı uğrunda vermiş olduğu taktire şayan bir mücadeleyle, canları pahasına kendilerine vatan edindikleri ve miras bıraktıkları bu güzide topraklarda, kurtuluş mücadelemizin yeni bir yıldönümünü kutlamak, o eşsiz kahramanları bir kez daha rahmet ve minnetle yad etmek için bir araya gelmiş bulunmakta olduklarını belirtti.
Yağcı, “Al bayrağımıza kanının rengini veren, hakkı ödenemez vatan evlatlarının ortaya koyduğu kutsal mücadele sonucu bugün bu kahramanların torunları olan bizler, bu cennet vatanda rahat ve huzurluyuz. Şanlı tarihimizde buna benzer nice zaferler kazanmış ve yaşanan sıkıntıları büyük bir mücadele örneği göstererek atlatmasını bilmiş, büyük Türk Milletinin neferleri olarak; Milli Mücadele ve Kurtuluş haraketini bugün bir kez daha büyük bir minnetle ve gururla anmaktayız” dedi.
Konuşmanın ardından Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi öğretim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Refik Arıkan “ Kurtuluş Savaşında Bilecik” konulu bir konferans verdi. Verdiği konferansta, Bilecik’in bu savaşta çok şeyler kaybettiğini ve Edebali vadisinde boynu bükük duran minareler cami harabeleri ev temelleri şehrin kaderinin değişimin en güzel delilerinden olduğunu tarihi yapılarımız konaklar ve hasılı tarihimiz bu yangınla kül olup gittiğini söyledi.
İşgal ile birlikte Bilecik’ten kaçış ve nüfusunun azalması ile şehir ıssızlaştığını belirten Arıkan, “ Rahmetli Celal Devecioğlu’nun anlattıkları ise; bu dönemde yaşanan hengameyi, trajediyi yansıtmaktadır. Bilecik yanarken halk Söğüt- Gölpazarı istikametinde şehri terk etmekte olduğunu yanan binalardan fırlayan çiviler çok uzaklara ulaştığını belirtmiş. Savaş aynı zamanda yıkım ve ayrılık demektir. Savaş öncesi Bilecik’te çalışan onlarca ipek mancınığı susmuş Bilecik’le meşhur kadifeler üretilmez olmuştur. Bir dönem ipekçilikle Bursa ile yarışan Bilecik iktisadi olarak da savaş ile birlikte gerilemiştir. Diğer taraftan savaşın getirdiği şartlar ve sonrasında yaşanan mübadele ile birlikte, beraber yaşama kültürünün önemli merkezlerinden olan Bilecik’te gayrı Müslim tebaa ayrılırken bu sefer Balkanlardan koparılan Türkmenlerin onların yerini alması ile demografik yapı tamamen değişmiştir”.
“SAVAŞ YILLARINA BİLECİK’E DÖNECEK OLURSAK”
Savaş yıllarında Bilecik’in Anadolu için son derece önemli bir geçiş noktası olduğunu belirten Arıkan, ”Bilecik bir bakıma Anadolu’nun içlerine açılan kapı konumundaydı. İstanbul, Ankara demiryolu bağlantısı Bursa, Ankara karayolu bağlantısı ve daha içeriye giden bütün yolların kesiştiği nokta Bilecik coğrafyasından geçmekteydi. Yunanların Eskişehir hedefli ilerleyişi göz önüne alındığında Bilecik’in önemi artmaktaydı.
Bilecik coğrafyası bu stratejik konumundan dolayı İtilaf devletleri tarafından kesinlikle hakim olunması elzem bir bölge konumundaydı. Bunun yanında Bilecik Milli Mücadele sırasında bir taraftan İstanbul’dan Anadolu’ya kaçmakta olan Milli Mücadele taraftarlarının geçiş güzergahı olurken bir taraftan da Milli Mücadele için elzem olan silah ve cephanenin İstanbul ve çevresinde Anadolu içlerine sevkinde önemli bir stratejik rol üstlenmiştir. Bu nedenle Milli Mücadele boyunca Bilecik coğrafyası sürekli olarak Yunan birlikleri ile Türk kuvvetleri arasında el değiştiren bir coğrafya olmuştur. 1921-1922 yılları arasında üç kez işgale uğrayan bu bölge bu sebeple en fazla tahribata uğrayan Anadolu şehirlerinden biri olacaktır. Yunanların gelişini mukabil Bozüyük Pazarcık Söğüt ve Bilecik Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri kurularak bunlara bağlı müfrezeler de Yunanlara karşı savaşa başlamıştır”.
“BİLECİK’İ YUNAN ORDULARI 3 DEFA İŞGAL ETMİŞ 3 DEFA YAKMIŞLARDI”
Yrd. Doç. Dr. Refik Arıkan Bilecik Yunan orduları tarafından 3 defa işgal edilmiş ve tekrar Bilecik’in geri alındığında Yunan ordularının Bilecik 3 defa yakarak çok büyük tahripler verdiğini söyledi. Arıkan, “Bilecik’in işgal edildiği gün halk kendi başının çaresine bakmak zorunda kalmıştır. Bilecik’in işgal edildiği gün 8-9 Ocak yıllarında yaşananları Necmi Güney hatıralarında şu şekilde anlatıyordu. “Herkes kaçışıyordu yollarda neler gördük neler, bunların hepsi ayrı ayrı birer yaradır. 61’inci Fırka Eskişehir ve civarına çekildi. Yunanlılar Yenişehir-Bilecik yoluyla Küplü üzerine yürüdüler 8/9 Kanunusani 1921 de Bilecik’i işgal ettiler. Bir gece bütün halk yollara dökülmüştü. İçlerinden bir iki kişi nereye gidiyorsunuz? Halife ordusu geliyor diye bağırdı ise de halk bunlara hiç ehemmiyet vermiyor sonsuz bir tevekkülle yoluna devam ediyordu. Bu yolculuk o kadar da garipti ki zengin olduğu halde yalın ayak yollara düşenler çocuğum nerde diye ağlayan analar Allah’a dua eden ak saçlı kadınlar ve ihtiyarlar hepsi birbirleri ile kardeştiler gecen bütün Bilecik boşalmıştı kimisi dağlara kimisi de yollara düşmüştü 600 seneden beri rahat yaşamaya ve kendinden üstün bir kuvvetin tahakkümüne dayanamayan Bilecik’liler. Ankara’nın yolunu tutmuşlardı “ diye belirtmiş.
Sözlerime Bilecik’ten oğlunu cepheye yolcu eden bir ananın yüreğiyle son vermek istiyorum.Bilecik istasyonundan yaşlı ana oğluna “Oğlum babanı Dimotoka’da dayını Şipka’da ağabeyini Çanakkale’de kaybettim. Sen benim son yorganımsın sende dönmezsen ben Allah’a emanet ediyorum. Minareler ezansız Camiler Kuran ’sız kalacaksa sen de git” şeklindeki sözleri bu savaşlarının önemi belirtiyor” dedi.
Konuşmanın ardında protokol üyeleri Şeyh Edebali Kültür ve Kongre Merkezinin sergi salonda “Geçmişten günümüze tarihsel süreç içerisindeki Bilecik fotoğrafları ve Türk büyükleri” fotoğraf sergisini gezdi. Verilen ikramların ardında program son buldu.
Bilecik Valisi Ahmet Hamdi Nayir, Bilecik Belediye Başkanı Selim Yağcı, 2.Jandarma Eğitim Tugay Komutanı Halis Zafer Koç, Bilecik Şeyh Edebali Üniversite Rektörü Prof, Dr. Azmi Özcan, İl Genel Meclisi Başkanı Serkan Yıldırım, kurum müdürleri, idari amirler, askeri erkân, Gaziler, Şehit ve Gazi aileleri ve az sayıda vatandaş katıldı. Yapılan programa Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı, Başbakan ve Bakanlar telgraf gönderirken ilimiz Milletvekilleri Fahrettin Poyraz ve Bahattin Şeker programa katılmayıp telgraf çekmekle yetindiler.
