Evde, ofiste sıkça tükettiğimiz poşet çaylar ile ilgili Kanadalı bilim insanlarının söyledikleri endişe yarattı. Buna göre tek bir plastik çay poşeti sıcak su ile etkileşime girdiğinde suya milyarlarca plastik parçacığı bırakıyor. Peki kağıttan üretilen poşet çaylar için de aynı tehlike söz konusu mu?
POŞET ÇAY TORBALARI NASIL ÜRETİLİYOR?
Pembenar Özel
Kanadalı bilim insanlarının yayınladığı çalışma, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de panik yarattı. Environmental Science&Technology sitesinde yayımlanan araştırmaya göre tek bir plastik çay poşeti sıcak su ile etkileşime girdiğinde suya 11.6 milyar mikroplastik ve 3.1 milyar daha küçük nanoplastik parçalar bırakıyor ve parçaların tümü çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük. Ayrıca bu rakamlar plastik şişelerde satılan sular da dâhil olmak üzere diğer yiyecek ve içeceklerde bulunan plastik partiküllerinden çok daha fazla.Peki tüm çay poşetlerinde bu risk var mı? Türkiye’de tüketilen poşet çaylar hangi malzemeden üretiliyor?
Neden plastik çay poşeti?
Aslında poşet çaylar çok uzunca bir süredir kağıt malzemeden üretiliyor ve bu da sağlık için hiçbir tehlike teşkil etmiyor. Ancak özellikle yurt dışındaki birkaç firma ürünü daha da ucuza mâl etmek adına plastik bazlı malzemelerle çay poşeti üretmeye başladı. Tehlikeli olan şey ise işte tam olarak bu.
Kağıt çay poşetleri nasıl üretiliyor?
Kafaları kurcalayan bir diğer soru da Türkiye’de de fazlaca rağbet gören kağıt çay poşetlerinin nasıl üretildiği.Bakın Herbalist Tarkan Güveloğlu bu konuda neler söyledi: "Öncelikle poşet çaylarda kullanılan torbanın ham maddesi bildiğimiz kağıt değil. Öyle plastik ya da kanserojen içeren maddeler barındırmıyor. Böcek ilacı ihtiva etmesi de mümkün değil çünkü sıkı denetimden geçiyor.
Abaka liflerinden yapılıyor
Çayların bulunduğu torbacıklar, bir muz ağacı türü olan abaka (musa textilis) ağacının yapraklarının kalın saplarından elde edilen liflerden yapılıyor. Bu lifler çok dayanıklı olduğundan gemilerdeki halat yapımında bile kullanılıyor."Kağıt çay poşetleri nasıl beyazlatılıyor?Fitoterapi Uzmanı Prof.Dr. Erdem Yeşilada ise “Halen toplam abaka lif üretiminin yüzde 85’i Filipinler’de yapılıyor. Hazırlanan kâğıt hamuru hidrojen peroksit ile beyazlatılıyor.
Hidrojen peroksit bizim yaralarımızı temizlemede kullandığımız oksijenli su. Hidrojen peroksit organik maddeler ile temasa geçtiğinde açığa çıkan oksijen organik maddeleri parçalar, herhangi bir artık bırakmaz. Bazı internet sitelerinde yer alan 'Beyazlatmada klorlu beyazlatıcılar kullanılıyor' bilgisi eski ve gerçek değil. Burada bir hususu belirtmekte yarar görüyorum. Yukarıda bahsi geçen ürün kaliteli firmaların kullandığı poşet çay torbası, Çin’de veya diğer üçüncü dünya ülkelerinde daha ucuza mal edilerek pazarlanan poşet ambalajlar için de 'Güvenlidir' anlamına gelmez" dedi.
Tel zımbalara dikkat!
Poşet çaylar ilk piyasaya çıktığında ip kısmını tutturmak için tel zımba kullanılabiliyordu. Son yıllarda piyasada böyle tel zımbalı çaylar azaldı çünkü tel zımbalar suya girince zararlı olabiliyor.
Plastik bardak mı, asla!
Kesinlikle plastik bardaklarla çay içmeyin. Çünkü çayın sıcaklığı bardaktaki kimyasal ve diğer zararlı maddeleri açığa çıkarabilir. Cam bardak kullanmak en ideali.
